پایگاه خبری تحلیلی اهوازخبر

باران اسیدی خوزستان در کشمکش تایید و تکذیب!

اهوازخبر؛نخستین بارش پاییزی خوزستان درمدت ۴۸ساعت بیـش از دوهــــزار نفر از‌خوزستان‌نشینان را راهی بیمارستان کرد، این درحالی است که اگرچه علی ساری، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی معتقد است، باران‌های اسیدی آسیب جدی به مردم اهواز وارد کرده و باید هرچه زودتر وعده راه‌اندازی بیمارستان تخصصی تنفسی عملیاتی شود، اما رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تاکید دارد که در سه سال اخیر، شواهدی مبنی بر تایید اسیدی بودن باران اهواز وجود نداشته است.

نخستین زمزمه‌ها درباره احتمال باران اسیدی در‌استان خوزستان به حدود سه تا چهار سال قبل بازمی‌گردد، هنگامی که وقوع بارش‌ها در این منطقه از کشور موجب شد تا ساکنانش از مشکلات تنفسی گله داشته و برخی نیز به مراکز درمانی مراجعه کنند. شرایطی که برخی از کارشناسان علت آن را در باران‌های اسیدی جستجو کردند. هرچند که گروهی نیز براین نکته پافشاری داشتند، نباید چالش مذکور را چندان جدی گرفت، البته احتمال وجود چنین پدیده‌ای نیز وجود داشته و نمی‌توان آن را رد کرد. بحثی که شاید بی‌توجهی به آن در کنار کمبود امکانات تخصصی، حضور دائمی ذرات آلاینده، دخالت بی‌رویه در محیط زیست و کم‌توجهی‌های مسئولان به آن موجب شد؛ مقدار ذرات آلاینده در هوا بیشتر و بیشتر شده  تا به آنجا که به طور مثال مهرماه امسال میزان غلظت ریزگردها در هوای اهواز به ۱۷برابر حد مجاز برسد، البته ساکنان این شهر رسیدن رقم مذکور به ۲۴ برابر حد مجاز را نیز اسفندماه سال گذشته تجربه کرده بودند. نخستین بارش باران پاییز امسال در این خطه از کشور هم خبرساز شد. همانطور که ایرج نظری، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز روز گذشته اعلام کرد؛ نخستین باران پاییزی خوزستان در مدت ۴۸ساعت موجب شد تا دو هزار نفر به علت مشکلات تنفسی به مراکز درمانی زیر مجموعه این دانشگاه مراجعه کنند.
براین اساس احتمال بارش باران اسیدی نیز به چالش‌هایی اضافه شد که سلامت عمومی ساکنان در این بخش از کشور را تهدید می‌کند. اما اینکه چرا معضل جدیدی در حوزه زیست محیطی به فهرست مشکلات استان مورد نظر اضافه شده و راهکارهایی رفع این مشکل چیست؟ پرسشی است که در پاسخ به آن باید گفت؛ وجود مشعل‌های چاه‌های نفت، سوزاندن زباله و مزارع نیشکر احتمالاتی به شمار می‌رود که به عنوان عامل تنگی نفس معرفی شده است ضمن اینکه به این موارد می‌توان گرده‌های گیاهی از جمله گرده‌های گیاه کونوکارپوس را اضافه کرد هرچند که نظریه مورد نظر البته از سوی کارشناسان کشاورزی و شهرداری اهواز مورد انتقاد قرار گرفته است.
به‌هر حال بروز مشکلات تنفسی همزمان با‌نخستین باران‌های پائیزی از سال۹۲ در خوزستان آغاز و باعث شده است تا در سه سال گذشته بیش از ۶۰هزار نفر به دلیل تنگی نفس در فصل پاییز به ویژه ماه‌های آبان و آذر به مراکز درمانی مراجعه کنند.
از سوی دیگر به گفته روزبه کاویانی، کارشناس محیط زیست و فعالان حوزه زیست محیطی در این استان، فرسودگی تجهیزات و ادوات نفتی، باعث انتشار آلایندگی‌هایی می‌شود که به تدریج می‌تواند وضعیت زیست محیطی خوزستان را به یک بحران جدی و عمیق تبدیل کند. چالش آلودگی نفتی که چندی قبل نیز غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان بر لزوم انعکاس و انتقال آن به دولت از طریق وزیر نفت تاکید داشته است. اکنون نیز علی ساری، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی عنوان می‌کند؛ متاسفانه تامین نشدن زیرساخت‌ها برای مقابله و کاهش آسیب‌های ناشی از چنین بارش‌هایی به‌رغم وعده‌های بسیار مسئولان دولتی،‌ موجب صدمه دیدن بسیاری از مردم این استان شده است.

 زنگ خطر در محیط زیست
واقعیت این است که پدیده گرد و خاک خوزستان، همچنین دوده‌های پرکلاغی خاکستری که در‌شهر اهواز مشاهده می‌شود، دلیل دیگر نیز داشته که نشان از بی‌توجهی مسئولان محیط زیست به‌علت‌ها و عواقب بروز چنین بحران‌هایی دارد. بحثی که فرج‌الله خبیر، اسفندماه سال گذشته زمانی که هنوز مسند معاون سیاسی اجتماعی استانداری خوزستان را در اختیار داشت، آن را  ناشی از دخالت بی‌رویه انسان در محیط زیست دانسته بود. وی به‌این موضوع نیز اشاره کرده بود که مردم و دولت به دلیل انجام اقدامات نامناسب در عرصه‌های زیست‌محیطی و نبودمطالعات کافی، نقش بسیاری در تخریب و ایجاد مشکلات محیط زیستی دارند. اظهار نظری که شاید بتوان به آن غبار فراموشی که سال‌هاست بودجه‌های اعلام شده برای حل معضل گردو غبار این استان را در برگرفته است را نیز اضافه کرد هرچند که هر بار مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست برایش توجیهاتی دارند که چندان درست هم نیست.

  ساز وکاری حاکمیتی اندیشیده  شود
براین اساس به نظر می‌رسد، برای مقابله و کنترل و مهار این معضل باید ساز وکاری حاکمیتی اندیشیده شده و با عزم و دستورکاری ملی، معضل مذکور مدیریت و تا حد امکان رفع شود. نکته‌ای که کاویانی نیز به آن اشاره دارد، زیراکه وی مانند بسیاری از کارشناسان معتقد است؛ امکانات و بضاعت موجود در سطح استان برای غلبه بر این معضل، کافی نیست.اظهارات کارشناسان و متولیان حوزه آب و هوا گویای این مطلب است که آلودگی هوا و انتشار ذرات ناشی از آن باعث می‌شود، هنگام بارش باران، فرآیند تلفیق و ترکیب این آلاینده‌ها با ذرات و قطرات باران به تهدیدی جدی برای سلامت ساکنان منطقه موردنظر تبدیل شود. شرایطی که اجرایی شدن وعده راه‌اندازی بیمارستان تخصصی تنفسی اهواز را بیش از پیش گوشزد می‌کند. زیرا همانطور که نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند؛ این بیمارستان در حوزه سلامت می‌تواند به مدیریت پدیده مذکور و کاهش آسیب‌های ناشی از آن بشتابد، هرچند تاکنون اقدام جدی در این زمینه صورت نگرفته است. البته ساری گلایه‌ای هم‌از متولیان امر بهداشت و سلامت دارد، اینکه مسئولان این وزارتخانه و حوزه بهداشت و درمان استان، در مورد احداث بیمارستان تخصصی تنفسی بارها وعده داده‌اند، اما تا به حال هیچ اقدام عملیاتی انجام نشده‌ است، بنابراین به اجبار از ظرفیت بیمارستان‌های قدیمی که مطابق با این ساختارها هم نیستند، استفاده می‌شود. این درحالی است که پیش از این جواد کاظم‌نسب الباجی، نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی عنوان کرده بود که با همت بنیاد برکت و دانشگاه علوم پزشکی، بیمارستان تنفسی اهواز به زودی ساخته می‌شود. زمین مورد نیاز آماده و از صنایع فولاد خریداری شده است.

 باران اسیدی نداریم
به دنبال این اظهار نظرها ولی اسماعیل ایدنی، رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور عنوان می‌کند، پدیده مورد نظر در دیگر نقاط کره زمین مانند استرالیا نیز رخ داده بود و مهم ترین دلیل آن، گرده‌های گیاهی و قارچ‌ها است. براین اساس در‌شورای سلامت استان، مصوب شد، گیاهانی که در این فصل گرده افشانی بیشتری دارند، هرس شوند. در این میان وی البته بارش باران اسیدی را رد کرده و بیان می‌کند؛ هیچ شواهدی مبنی بر اسیدی بودن باران اهواز وجود ندارد و ما هرساله پس از اولین و دومین باران در استان خوزستان، شاهد بروز علائم تنفسی در مردم هستیم. به نوعی وی توپ را به زمین طبیعت و عوامل طبیعی می‌اندازد. با این وجود آنچه سال‌هاست خوزستان‌نشینان به‌ویژه ساکنان اهواز تجربه می‌کنند، گرد و خاک و ذرات آلاینده‌ای بوده که به دغذغه‌ای بزرگ برای آنها تبدیل شده است و به‌رغم همه گلایه‌ها به‌نظر می‌رسد قرار نیست باعزم متولیان امر در سازمان‌ها و نهادهای مربوطه گره از آن بازشود. نمونه آن اعتباراتی است که اگر چه در بودجه ۹۳ و ۹۴ پیش‌بینی شد، اما هیچگاه شکل اجرایی به خود نگرفت یا ردیف بودجه اعتباری ثابتی که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت از ابلاغ آن توسط رییس جمهور برای حل معضل ریزگردها در خوزستان خبر داده بود اما این وعده نیز متاسفانه محقق نشد.